In de transformatie naar een duurzame samenleving heeft iedereen zijn verantwoordelijkheid te nemen. Ook bedrijven, wat onderstreept wordt door de zaak-Shell, waarin duidelijk wordt dat 45% CO2 reductie in 2030 en 100% in 2050 reële richtlijnen zijn om je als organisatie aan vast te houden. En dat is alleen nog CO2 wetgeving; op stikstof en andere planetary boundaries zou zomaar hetzelfde kunnen gebeuren: we overschrijden nu 5 van de 9 grenzen.
Wij geloven dat elke organisatie graag van haar negatieve impact af wil. De vraag is; hoe doen we dat? Wij vinden dat je op 2 sporen moet inzetten: 1) reductie en 2) het ontwikkelen van planeet-positieve businessmodellen. Hieronder leggen we uit waarom je 3,5% van de omzet in planeet-positieve businessmodellen moet investeren.
Kan je naar 100% reductie?
Als we puur focussen op ‘Parijs’, dan is 45% reductie van CO2 uitstoot voor 2030 een uitdaging, maar niet onhaalbaar. Door de hele lifecycle van jouw diensten te bekijken kan je overal keuzes maken die leiden tot o.a. efficiëntie, schonere grondstoffen, minder afval. Alleen, zoals je je kan voorstellen, zit er aan elke keuze een ander prijskaartje. Elke procent vermindering wordt lastiger en vraagt meer investering, zoals de Impact – Investeringscurve laat zien:
Als je die lijn doortrekt naar 2050, is 100% reductie haalbaar?
- Als we kijken naar het verminderen van de footprint vanuit energieverbruik, dan heb je voor het verminderen van je verbruik vaak ‘iets’ nodig (bijvoorbeeld isolatie, slimme schakelaars, energieopslag, zonnepanelen of warmtewisselaars). Maar al die interventies hebben ook nog een eigen footprint – puur ‘Nul op de meter’(NOM) is niet genoeg.
- Op het gebied van afval is het ook een uitdaging; als je 100% van je producten (of alles wat nodig is je diensten te leveren) wil hergebruiken, refurbishen, repareren of recyclen, dan moet je ook over 100% van je producten controle hebben. Zeker voor organisaties die fysieke producten verkopen een lastige uitdaging.
Kortom, met alleen maar reductie van negatieve impact ga je er niet komen. Dat hebben ook pioniers als Interface in de praktijk ondervonden. Je moet werken aan nieuwe businessmodellen – die in de basis planeet-positief zijn.
De case voor planeet-positieve businessmodellen
In veel organisaties zit negatieve impact ingebakken in het businessmodel. Dat zie je al snel bij product-organisaties; als lineaire keten hebben zij nu nog géén invloed op hoe hun producten aan het eind van hun leven worden behandeld, en wordt daar altijd negatieve impact veroorzaakt (zoals CO2 uitstoot en vervuiling). Daarom wordt al snel gekeken naar circulaire business modellen. Alleen, zoals Patagonia ook laat zien, dit is niet een simpele reorganisatie van je eigen keten. Het vinden van een duurzaam – planeet-positief – businessmodel is in de kern gelijk met wat we kennen als ‘disruptieve innovatie: het creëren van nieuwe succesvolle businessmodellen die de risico’s van oorspronkelijke businessmodellen onderkennen en de markt weten te veranderen. Dat is een onzeker proces met vallen en opstaan, waarbij slechts een klein deel van de projecten succesvol wordt. Maar wel de enige weg naar langdurige relevantie.
Die gelijkenis met disruptieve innovatie heeft als bijwerking dat de Investering – Impact curve totaal anders loopt dan die van reductie. Uit inzichten van investeerders in innovatie (Survival rate, Dave McClure, Dow Jones VentureSource) is bekend dat als je je investering verdubbelt, de kans op succes meer dan verdubbelt. Elke extra euro die je in nieuwe businessmodellen steekt, betaalt zich dus meer uit dan de voorgaande euro.
3,5% van je omzet
Waar reductie gekenmerkt wordt door een snelle start, is het investeren in planeet-positieve businessmodellen een lange termijn aanpak. Om te voorkomen dat je al je resources investeert op het ‘reductie’-spoor is het belangrijk om te bepalen hoeveel je moet investeren in de planeet-positieve businessmodellen om jezelf op tijd te kunnen transformeren. Voor een gemiddeld bedrijf is dit 3,5%:
Waarbij er nog een aantal kanttekeningen zijn voor dit percentage:
- We doen de aanname dat het vinden van een planeet-positief businessmodel even onzeker is als ‘gewone innovatie’
- Niet-financiële waarde is niet meegenomen in dit model (ecologisch & maatschappelijk)
- Door waardering te doen op onder gemiddeld, boven gemiddeld en gemiddeld (een percentiel van 25, 50 en 75) vanuit de benchmark vallen de extremere industrieën buiten de berekening (benchmark voor marges & voor waardering)
- Bij het terugrekenen van portfolio formaat naar investering gaan we uit van een bepaalde innovatie volwassenheid
- Het gaat om een lange termijn investeringsstrategie: het budget moet structureel de komende 10 jaar geïnvesteerd worden. Een ring-fenced budget én resource allocatie waar niet in gesneden mag worden – zelfs niet als er bezuinigd moet worden
- Dit percentage staat los van bestaande R&D; het gaat echt om investeren in nieuwe businessmodellen
Dus: 2 sporen en nu beginnen met investeren
Om in 2050 relevant te blijven en onderdeel te zijn van een duurzame economie, moet je naast het adresseren van reductie óók nu al beginnen met het ontwikkelen van een alternatief, planeet-positief businessmodel. Want je weet nooit of je 10 of 100 projecten nodig gaat hebben om die te vinden. Dat vraagt om een duurzaamheidsstrategie die disruptie en duurzaamheid verbindt. En vooral om de overtuiging en vastberadenheid dat de verantwoordelijkheid van bedrijven nu begint.
Paul Polman weet het ook goed te verwoorden: “Much of the focus of today is to become ‘less bad’. But that’s not good enough anymore. Some CEO’s go further, they want to be net-zero or sustainable. The only viable business models however, are the ones that are restorative, or ‘net positive’.”
Wil jij weten hoeveel jouw organisatie in planeet-positieve businessmodellen moet investeren? Stuur Pieter van der Boog of Ferry van Halem een bericht en we maken samen met jou de berekening. (Stuur ook een bericht als je de spreadsheet wil hebben)
Header via Zoe Schaeffer op Unsplash
